PROCESJA I PIEŚŃ NA WEJŚCIE

Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

Dziś rozpoczynamy serię komentarzy liturgicznych poprzedzających Msze święte niedzielne. Będą dotyczyły one znaczenia poszczególnych części Eucharystii.

Msza święta w rycie rzymskim rozpoczyna się od procesji, która z zakrystii przechodzi do ołtarza. Orszak procesyjny rozpoczynają ministranci. Może być niesiony krzyż, świece oraz księga Ewangelii, którą kładzie się na ołtarzu.Procesję zamyka celebrans.

W czasie procesji do ołtarza śpiewana jest pieśń. Jest uwerturą, a więc wprowadza w tajemnicę przeżywanego dnia.Śpiew na wejście ma też inne funkcje: pogłębiania jedności zgromadzonych wiernych, wprowadzania ich myśli w misterium okresu liturgicznego lub święta oraz towarzyszenia procesji.Śpiew wykonuje chór lub kantor na przemian z ludem. Może go w całości wykonać lud. Pieśń winna być zatwierdzona przez Konferencję Episkopatu. Dla głębokiego przeżycia Eucharystii ważny jest aktywny i staranny udział wszystkich wiernych od pierwszych chwil Mszy świętej.

Procesja na wejście ma szerokie znaczenie symboliczne i przypomina, że całe nasze życie jest pielgrzymowaniem na spotkanie Pana w Jego królestwie. Jest w niej zawarty głęboki aspekt duchowy. W pierwszych wiekach po uznaniu chrześcijaństwa w Rzymie papież często zbierał się z grupką wiernych w różnych punktach miasta, by następnie przejść do różnych kościołów „stacyjnych”. Często procesje takie nazywano procesjami pokutnymi, jako że miały one na celu przygotowanie duchowe osób udających się na Eucharystię. Fizyczne przemieszczanie się z jednego miejsca do drugiego dawało wiernym szansę na przejście od świata zewnętrznego i wkroczenie w uroczystą, duchową rzeczywistość.Początkowe słowa introitu dawały niekiedy nazwę Mszy dnia. Niektóre nazwy zachowały się współcześnie, np. Rorate, Requiem, Laetare, Gaudete i temu podobne.

ZNAK KRZYŻA

Kontynuujemy serię komentarzy liturgicznych poprzedzających Mszę Św.

Dziś zajmiemy się kolejnym elementem liturgii – znakiem krzyża.

Znak krzyża to pierwszy gest , jaki wykonujemy w czasie liturgii Mszy Św. na rozpoczęcie celebracji.

Na Mszy Św. kreślimy również znak krzyża kciukiem prawej ręki na czole , ustach i sercu przed czytaniem Ewangelii.

W modlitwie eucharystycznej kapłan sam wykonuje znak krzyża nad chlebem i winem, prosząc jednocześnie, aby Duch Święty przemienił te dary w Ciało i Krew Chrystusa.

Znak krzyża czynimy także w czasie końcowego błogosławieństwa.

Znak krzyża przypomina, że źródłem zbawienia jest Chrystusowy krzyż, że z otwartego boku umierającego Pana Jezusa zrodził się sakrament Kościoła. Sformułowanie: „Czynić znak krzyża”– w języku greckim sfragizein, było w antycznym Kościele wyrażeniem służącym do określenia chrztu. Znak ten nawiązuje więc do chrztu, w którym wierzący zanurzył się w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa, uobecnianym w ofierze Mszy Świętej.

POZDROWIENIE WIERNYCH

Kontynuując omawianie poszczególnych elementów obrzędów wstępnych Mszy Świętej, po znaku krzyża, przychodzi kolej, na pozdrowienie zgromadzonych.

Pozdrowienie należy do praformy ludzkich spotkań. Jest aktem personalnym, wyrażającym szacunek i uznanie. Pozdrowienie łączy ludzi. Biblijne formuły pozdrowienia miały charakter religijny. Ich korzeniem było słowo barakach – błogosławić. Nowy Testament posługuje się słowem greckim aspadzestai, co znaczy: obejmować. Element ten wyraża gest rozłożonych rąk towarzyszący pozdrowieniu. Jest wspólnototwórczy. Pozdrowienie implikuje odpowiedź, mieści w sobie element życzenia. W dialogu pozdrowienie – życzenie – odpowiedź, pozdrawiający jest także przyjmującym, a nie tylko dającym.

„Pokój wam”, „pokój wszystkim” – to formy pozdrowienia stosowane w Antiochii
i Konstantynopolu. Na Zachodzie i w Egipcie mówiono: „Pan z wami. Odpowiedź: „I z duchem twoim” była powszechna. Mszał rzymski pomnożył liczbę formuł pozdrowienia. Polska wersja Mszału podaje ich pięć, szóstą formułę: „Pokój wam” rezerwuje dla biskupa. Inne wersje Mszału rzymskiego podają jeszcze więcej pozdrowień.

Podane w Mszale formuły pozdrowień pochodzą z Pisma świętego.

Wprowadzenie do Mszału stwierdza: kapłan przez pozdrowienie oznajmia wspólnocie obecność Pana. Pozdrowienie i odpowiedź ludu ukazuje misterium zgromadzonego Kościoła. Kapłan uznaje w zgromadzonych Lud Boży, aktywną obecność samego Boga miedzy nimi. Społeczność postawiona jest przed Panem. W odpowiedzi: „I z duchem twoim” wspólnota uznaje w kapłanie człowieka, który otrzymał Ducha Bożego dla przewodniczenia służbie Bożej przez nałożenie rąk biskupa. Formuła „Pan z wami” jest uznaniem wiernych świeckich za Kościół Chrystusowy; „I z duchem twoim” z kolei jest łaską posługi duszpasterskiej, czyli oddaniem się wiernych pod kierownictwo wyświęconego kapłana.

Dialogowa forma pozdrowienia wskazuje w pewien sposób na podstawową strukturę samej Eucharystii; przemawiający Bóg w swoim słowie, obietnica zbawienia i odpowiedź człowieka wyrażająca się w przyjęciu i dziękczynieniu.

Wymowę pozdrowienia pogłębia wprowadzenie w liturgię dnia, w treść Mszy danego dnia. Wprowadzenie to nie jest obowiązkowe. Może je wygłosić kapłan, diakon lub inny odpowiednio przygotowany wierny.

Niech rozumienie poszczególnych słów i gestów pozwoli nam z większym zaangażowaniem uczestniczyć w liturgii Mszy świętej.